Przedmiotowe ocenianie i wymagania edukacyjne z historii, historii i społeczeństwa.
Przedmiotowe ocenianie z historii i historii i społeczeństwa w I Liceum Ogólnokształcącym w Prudniku i Liceum dla Dorosłych opracowany został na podstawie :
1. R o z p o r z ą d z e n i e M i n i s t r a E d u k a c j i N a r o d o w e j z dnia 10.06.2015 r. W sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, Wewnątrzszkolnego Oceniania w ZSO nr 1 w Prudniku.
Podstawy programowej z historii: zakres podstawowy i rozszerzony, historia i społeczeństwo
I. Zasady przedmiotowego oceniania:
1. Znajomość materiału rzeczowego: programowego i pozaprogramowego
2. Rozumienie materiału rzeczowego:
- rozumienie pojęć,
- rozumienie związków miedzy faktami.
3. Wykorzystanie umiejętności:
- _ umieszczanie faktów oraz postaci w czasie i przestrzeni,
- _ umiejętności związane z wypowiedzią, np. porównywanie, wnioskowanie, uzasadnianie, interpretowanie i ocenianie.
4. Uczeń posiada co najmniej trzy oceny w ciągu semestru, w tym jedna ocena ustna i jedna z pracy pisemnej.
5. Ocena semestralna wynika z ocen cząstkowych.
6. Nauczyciel zawiera kontrakt z uczniem w sprawie nie przygotowań do zajęć edukacyjnych w wymiarze 1 raz w semestrze, w zależności od ilości godzin danego przedmiotu.
7. Promowanie aktywności ucznia podczas lekcji poprzez wprowadzenie zasady oceny z aktywności.
8. Zasady oceniania odpowiedzi ustnych i prac pisemnych w oparciu o wymagania edukacyjne.
9. Rytmiczność oceniania ucznia - bieżąca, semestralna, roczna.
10. Promowanie uczniów uczestniczących w konkursach i olimpiadach ocenami dobrymi, bardzo dobrymi i celującymi.
II. Cele oceniania:
- bieżące i systematyczne obserwowanie postępów ucznia w nauce;
- pobudzanie rozwoju umysłowego ucznia, jego uzdolnień i zainteresowań;
- uświadamianie uczniowi stopnia opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania oraz ewentualnych braków w tym zakresie;
- wdrażanie ucznia do systematycznej pracy samokontroli i samooceny;
- ukierunkowywanie samodzielnej pracy ucznia;
- okresowe (roczne) podsumowanie wiadomości i umiejętności oraz określanie na tej podstawie stopnia opanowania przez ucznia materiału programowego przewidzianego na dany okres (rok szkolny).
- dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia
- korygowanie organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela;
- Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.
III. Diagnoza wstępna: przedmiotowe ocenianie zakłada jasne i przejrzyste, zrozumiałe dla ucznia i jego rodziców zasady otrzymywania ocen za swoją wiedzę, umiejętności i postępy w nauce.
IV. Kontrakt między nauczycielem a uczniem:
I. Narzędzia pomiaru osiągnięć ucznia:
1. Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi.
2. Testy sprawdzające wiadomości i umiejętności:
- standaryzowane
- przygotowywane przez nauczyciela przedmiotu
3. Ćwiczenia przedmiotowe (praca z tekstem źródłowym, ćwiczenia z mapą i rocznikiem statystycznym).
4. Badania pilotażowe i próbne matury
5. Odpowiedzi indywidualne
6. Kartkówki zawierające materiał z trzech ostatnich lekcji
7. Sprawdziany z działów programowych
8. Praca z mapą
9. Analiza tekstów źródłowych i rocznika statystycznego
10. Prace domowe
11.Praca na lekcji indywidualna i grupowa
12 . Udział ucznia w olimpiadach i konkursach przedmiotowych, oraz osiąganie przez niego znaczących sukcesów:
II. Ocenie z historii podlega:
a) znajomość:
- faktografii , postaci historycznych
b) umiejętność:
- posługiwania się mapą, dokonania analizy przyczynowo-skutkowej ,wnioskowania i uogólniania
- redagowania odpowiedzi, analizy tekstów źródłowych
- łączenia wiedzy historycznej z wiedzą uzyskaną poza tokiem szkolnym.
Wypowiedzi ustne i pisemne ucznia oraz jego aktywność oceniane są w formie ustnej lub
pisemnej. Zostają one udokumentowane w dzienniku lekcyjnym stopniem w skali:
6-celujący 5-bardzo dobry 4-dobry 3-dostateczny 2-dopuszczajacy 1-niedostateczny.
III. Ustne wypowiedzi:
1) Zadawanie uczniom pytań wprowadzających nowy materiał, bądź pytań sprawdzających i utrwalających zdobytą wiedzę z trzech ostatnich lekcji.
2) W semestrze oceniane są wypowiedzi uczniów, w zależności od liczby uczniów w klasie i liczby godzin przedmiotu w tygodniu.
3)Dawanie uczniom poleceń dotyczących rozwiązywania problemów przy zastosowaniu metod aktywizujących,
4) Wykonywanie zadań, ćwiczeń, obliczeń, pracy z atlasem i źródłami historycznymi, które uczniowie prezentują ustnie.
Kryteria oceniania odpowiedzi ustnej:
- rozumienie tematu,
- poprawność merytoryczna wypowiedzi,
- kompozycja wypowiedzi ( spójność formy, logika ),
- sposób prezentacji,
- umiejętność zintegrowania wiedzy z różnych dziedzin,
- poprawność językowa ,
- ujęcie problemu – kompozycja
- Zrozumienie tematu – umieszczenie go w czasie i przestrzeni, znalezienie i wybór źródeł informacji
- Zakres wiedzy społeczno – politycznej – dobór materiału rzeczowego – faktów, wydarzeń zjawisk i ich hierarchizacja
- Sposób prezentacji:
- oumiejętność posługiwania się wiedzą i pojęciami,
- odostrzeganie związków miedzy faktami z różnych dziedzin życia,
- oujmowanie zjawisk dotyczących naszego kraju w tzw. szerokim kontekście międzynarodowym,
- oanaliza, porównywanie, wyjaśnienie, uogólnienie, własna ocena.
IV. Prace pisemne:
1. W ciągu semestru nauczyciel przeprowadza przynajmniej dwie prace pisemne, zapowiedziane co najmniej tydzień wcześniej. W klasie humanistycznej ponadto nauczyciel przeprowadza prace pisemna rozszerzonej odpowiedzi i analizę tekstów źródłowych.
2. Nieobecność ucznia na zapowiedzianym wcześniej sprawdzianie (pracy pisemnej) nieusprawiedliwiona zwolnieniem lekarskim oznacza, że uczeń ma obowiązek napisać sprawdzian niezwłocznie po powrocie do szkoły a przy dłuższej nieobecności w terminie dwóch tygodni od momentu powrotu do szkoły.
3. Prace pisemne (dotyczy to wszystkich form) są obowiązkowe. Jeśli uczeń z przyczyn od siebie niezależnych nie może ich napisać w wyznaczonym terminie powinien to uczynić później, konsultując się z nauczycielem. Nowy termin musi być w zgodzie z WSO.
4. Każdy uczeń ma prawo do poprawy oceny niedostatecznej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
5. Nauczyciel może przeprowadzić niezapowiedzianą 15-20 minutową kartkówkę dotyczącą materiału programowego z trzech ostatnich lekcji;
6. Nauczyciel powinien sprawdzić i omówić przeprowadzone prace pisemne (rozszerzonej odpowiedzi, sprawdzian, test, analizę tekstu źródłowego i kartkówkę) w ciągu dwóch tygodni od jej napisania.
- korzystanie podczas sprawdzianu (tj. kartkówki, pisemnej pracy kontrolnej) z tzw. ściągi (podręcznika, zeszytu) skutkuje natychmiastowym otrzymaniem oceny niedostatecznej bez możliwości poprawy tej oceny,
- zmiana podczas sprawdzianu (tj. kartkówki, pisemnych prac kontrolnych) zestawu pytań (tzw. grupy) na inny niż pierwotnie wyznaczony dla ucznia przez nauczyciela skutkuje otrzymaniem oceny niedostatecznej bez możliwości poprawy tej oceny,
- uczeń o numerze ochronnym nie podlega ocenianiu jeżeli zgłasza swój numer ochronny; nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów pisemnych.
10. Prace pisemne domowe. Ilość pisemnych prac domowych wynika z planu dydaktycznego nauczyciela.
11. Aktywność ucznia oceniana jest poprzez wykonywanie prac dla chętnych i pisanie referatów.
12. Ocena z pracy pisemnej jest jawna- każdy uczeń ma prawo do informacji o motywach wystawienia oceny i kryteriach przyjętych na poszczególne stopnie.
Prace pisemne: skala punktowa przeliczana na ocenę cyfrową:
W ocenie prac pisemnych ustala się procentowy wskaźnik przeliczenia punktacji pracy na daną ocenę:
Poniżej 30% - ocena niedostateczna
31% - 50-% - ocena dopuszczająca
51% - 70% - ocena dostateczna
71% - 90% - ocena dobra
91% - 100% - ocena bardzo dobra
Jeżeli wiadomości wykraczają poza program - ocena celująca
Jeżeli uczeń uzyska wysokie wyróżnienie w olimpiadzie przedmiotowej w etapie pozaszkolnym, może uzyskać ocenę celującą na koniec semestru bądź koniec roku.
Ustalenie oceny końcowej:
Przy ustaleniu oceny końcowej ( rocznej i semestralnej) bierze się pod uwagę wszystkie oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia w bieżącym semestrze lub roku.
Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną z zapowiedzianego sprawdzianu w ciągu następnego tygodnia.
O proponowanej ocenie końcowej ( semestralnej lub rocznej) nauczyciel informuje ucznia nie później jak 2 tygodnie przed konferencją końcową.
W przypadku grożącej oceny niedostatecznej nauczyciel informuje ucznia i wychowawcę klasy nie później jak miesiąc przed konferencją klasyfikacyjną.
Rodzice lub prawni opiekunowie ucznia mają prawo do uzyskania informacji od nauczyciela na temat przyczyn wystawienia konkretnej oceny.
Uczeń który otrzymał ocenę niedostateczną z przedmiotu ma prawo do podjęcia kolejnych kroków zgodnie ze statutem szkoły i wewnątrzszkolnym ocenianiem.
VI. Cele kształcenia i wychowania.
1. Ugruntowanie i udoskonalenie wiedzy, umiejętności i podstaw kształconych podczas wcześniejszych etapów edukacji, w tym restrukturyzacja wiedzy historycznej:
a) poszerzenie wiedzy o podstawach odrębności różnych cywilizacji;
b) pogłębienie wiedzy o strukturach społecznych, ideologiach społeczno-politycznych, systemach filozoficzno-religijnych, prądach kulturowych;
c) pogłębienie rozumienia dynamiki oraz złożoności przemian kulturowych;
d) rozwijanie zdolności krytycznego czytania i oceniania różnorodnych przekazów poprzez pogłębioną pracę ze źródłami historycznymi;
e) rozwijanie takich umiejętności, jak ocena przydatności źródła do badania wybranego problemu, ocena wiarygodności źródła, syntetyzowanie informacji zaczerpniętych z różnych źródeł.
2. Kształtowanie umiejętności wykorzystania ugruntowanej wiedzy do opisu i oceny problemów historycznych z uwzględnieniem zasad naukowego badania przeszłości.
3. Pogłębianie umiejętności prezentowania wyników własnej pracy w zróżnicowanych formach, a także kształtowanie zdolności formułowania opinii i wniosków historycznych w formie obszernych wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz obrony własnych sądów w dyskusji.
4. Kształtowanie zdolności rozumienia, że jednostki i rozmaite grupy społeczne w różny sposób opisują i interpretują historię (tak w przeszłości, jak i obecnie), oraz kształtowanie umiejętności krytycznej analizy różnych interpretacji historii.
5. Wskazywanie związków pomiędzy przeszłością i teraźniejszością oraz zachęcanie do rozważania różnorodnych następstw przeszłych i obecnych zjawisk historycznych.
6. Umożliwianie wykorzystania wiedzy i umiejętności historycznych zgodnie z zainteresowaniami i zdolnościami ucznia.
7. Wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności dokonywania ocen, które umożliwiają mu świadome i racjonalne kształtowanie tożsamości oraz wybór systemu wartości, poprzez:
a) zapoznanie z różnymi rodzajami wspólnot ludzkich;
b) zapoznanie z różnymi systemami wartości ukształtowanymi w różnych cywilizacjach i kulturach;
c) zapoznanie z korzeniami i wartościami europejskiego kręgu kultury chrześcijańskiej.
8. Rozwijanie postaw obywatelskich, patriotycznych, poczucia przynależności do wspólnoty rodzinnej, lokalnej, regionalnej, etnicznej i narodowej poprzez:
a) pogłębienie i rozwinięcie wiedzy o charakterystycznych dla państwa i narodu polskiego instytucjach i wartościach życia publicznego;
b) pogłębienie i rozwinięcie wiedzy o właściwych dla terytorium i narodu polskiego wspólnotach lokalnych i regionalnych;
c) zachęcanie do rozważania omawianych problemów historycznych w odniesieniu do doświadczeń własnych, swojej rodziny i wspólnoty lokalnej.
9. Przygotowanie do udziału w życiu różnych społeczności, w tym społeczności zjednoczonej Europy, poprzez:
a) zapoznawanie ze zróżnicowaniem rodzajów wspólnot ludzkich;
b) zapoznawanie ze znaczeniem różnych wspólnot ludzkich w historii;
c) zachęcanie do rozważania skutków wynikających dla jednostki z faktu przynależności do różnych wspólnot;
d) kształtowanie zrozumienia i tolerancji dla odmiennych kultur, obyczajów i przekonań mieszczących się w kanonie wartości cywilizacyjnych.
Przygotowanie do dalszej edukacji na poziomie studiów wyższych
VII. Cele edukacyjne
1. Pogłębienie i rozwinięcie wiedzy oraz umiejętności uzyskanych w toku wcześniejszej
edukacji celem lepszej znajomości i rozumienia przeszłości własnego regionu i kraju
oraz dziejów świata.
2. Pogłębienie rozumienia powiązań między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością.
3. Budowanie własnej tożsamości i kształtowanie systemu wartości.
4. Rozwijanie postaw obywatelskich i patriotycznych, poczucia przynależności
do wspólnoty rodzinnej, lokalnej, regionalnej, grupy etnicznej i narodowej.
5. Przygotowanie się do udziału w życiu różnych społeczności; kształtowanie postawy
zrozumienia i tolerancji wobec odmiennych kultur, obyczajów i przekonań mieszczących
się w kanonie wartości cywilizacyjnych.
VIII. Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny:
1.Ocenę “celujący” otrzymuje uczeń, który:
- posiada szerszy zasób wiedzy niż wynikający z wymagań programowych
- rozumie, zgodnie ze stanem badań, związki miedzy faktami, swobodnie dokonuje uogólnień
- wyjaśnia zjawiska bez jakiejkolwiek ingerencji nauczyciela
- samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedza dla celów teoretycznych i praktycznych
- swobodnie posługuje się terminologią historyczną
- wypowiada się płynnie, konkretnie oraz poprawnie pod względem językowym.
2.Ocenę “bardzo dobry” otrzymuje uczeń, który:
- w sposób wyczerpujący opanował wiedze
- potrafi kojarzyć wiadomości oraz przekazywać je zgodnie z logicznym układem
- właściwie rozumie uogólnienia i związki pomiędzy zjawiskami historycznymi
- wyjaśnia zjawiska bez ingerencji nauczyciela
- umiejętnie i samodzielnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce
- w poprawny sposób posługuje się terminologią historyczną.
3.Ocenę “ dobry” otrzymuje uczeń, który:
- opanował materiał, jego wiadomości w danym zakresie są logicznie powiązane
- poprawnie rozumie związki pomiędzy wydarzeniami
- w sytuacjach nietypowych potrafi dokonać prostych uogólnień
- pod kierunkiem nauczyciela potrafi dokonać analizy przyczynowo-skutkowej i odnaleźć
- związki i zależności między faktami, zna podstawowe pojęcia i terminy naukowe
- jego odpowiedź jest spójna i poprawna pod względem językowym.
4.Ocenę “ dostateczny” otrzymuje uczeń, który:
- posiada wiadomości w stopniu podstawowym
- poprawnie rozumie podstawowe zjawiska historyczne
- dokonuje prostych analiz przy pomocy nauczyciela
- potrafi wykorzystać wiadomości do celów praktycznych, jedynie dzięki pomocy nauczyciela
- jego wypowiedz jest uboga w słownictwo przedmiotu
- umie wyjaśniać podstawowe definicje
- potrafi wykonać proste ćwiczenia z mapa i tekstami źródłowymi.
5.Ocenę “ dopuszczający” otrzymuje uczeń, który:
- ma wiadomości konieczne, luźno powiązane
- słabo rozumie uogólnienia, nie potrafi wyjaśnić zjawisk
- nie potrafi dokonać analizy przyczynowo-skutkowej
- stosuje wiedzę w sposób jedynie odtwórczy i tylko z pomocą nauczyciela
- posiada bardzo ubogie słownictwo przedmiotowe
- wypowiada się chaotycznie, niespójnie pod względem językowym.
6.Ocenę “ niedostateczny” otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę
“dopuszczający”.
8.Kryteria wymagań na poszczególne stopnie mogą być dostosowane do indywidualnych
możliwości ucznia.
OCENIANIE UMIEJĘTNOŚCI POSŁUGIWANIA SIE MAPĄ
1.Ocena obejmuje:
-znajomość kierunków geograficznych
-umiejętność czytania legendy
-zakres orientacji przestrzennej
-stopień wykorzystania mapy jako ilustracji odpowiedzi
-znajomość podstaw etnografii
-umiejętność łączenia wiadomości geograficznych z historycznymi
-znajomość i umiejętność sprawnego posługiwania się mapą fizyczną, polityczną
i konturową.
2.Ocenę “celujący” otrzymuje uczeń, który w sposób samodzielny i sprawny posługuje się
każdym rodzajem mapy niezależnie od stanu jej przydatności do danego zagadnienia lub
okresu historycznego.
3.Ocenę “bardzo dobry” otrzymuje uczeń, który w sposób samodzielny i sprawny posługuje
się każdym rodzajem mapy, o ile jest on dopasowany do danego okresu historycznego.
4.Ocenę “dobry” otrzymuje uczeń, który w sposób samodzielny i sprawny posługuje się
każdym rodzajem mapy, jeżeli jest on dopasowany do danego zagadnienia.
5.Ocenę “dostateczny” otrzymuje uczeń, który z pomocą nauczyciela potrafi wskazać na
mapie historycznej państwa, miejsca bitew i traktatów pokojowych.
6.Ocenę “dopuszczający” otrzymuje uczeń, który na wskazanym przez nauczyciela obszarze
potrafi znaleźć państwa, miejsca bitew i traktatów pokojowych.
7.Ocenę “niedostateczny” otrzymuje uczeń, który pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi
wykazać się podstawową umiejętnością pracy z mapą.
OCENIANIE UMIEJĘTNOŚCI ANALIZY TEKSTU ŹRÓDŁOWEGO
1.Ocena obejmuje:
-stopień ogólnego rozumienia tekstu
-umiejętność- interpretacji informacji zawartych w tekście
-udzielenia odpowiedzi na postawione do tekstu pytania
- samodzielnego formułowania pytań do tekstu
- wyjaśniania pojęć znajdujących się w tekście
-wnioskowania na podstawie wiadomości z tekstu
-łączenia wiadomości pozaźródłowych z informacjami z tekstu
-dokonania krytycznej oceny źródła pod względem jego przydatności i wiarygodności
-określić rodzaj źródła.
2.Ocenę “celujący” otrzymuje uczeń, który samodzielnie potrafi:
- dokonać analizy tekstu źródłowego
- przedstawić własne pytania do tekstu
na podstawie własnych wniosków określić konsekwencje przedstawionych zjawisk
odnieść wiadomości z tekstu do znanej sobie faktografii
dokonać całkowitej krytyki źródła.
3.Ocenę “bardzo dobry” otrzymuje uczeń, który potrafi korzystając ze wskazówek
nauczyciela dokonać analizy tekstu źródłowego dostosowanego do wymagań programowych,
tzn.:
- przedstawić własne pytania do tekstu
na podstawie własnych wniosków określić konsekwencje przedstawionych zjawisk
odnieść wiadomości z tekstu do znanej sobie faktografii
dokonać całkowitej krytyki źródła.
4.Ocenę “dobry” otrzymuje uczeń, który pracując na tekście dostosowanym do programu
nauczania potrafi:
z pomocą nauczyciela dokonać analizy źródła
z pomocą nauczyciela przedstawić własne pytania do tekstu
odnieść wiadomości z tekstu do znanej sobie faktografii
dokonać ogólnej krytyki źródła.
5.Ocenę “dostateczny” otrzymuje uczeń, który pracując na krótkim tekście dostosowanym do
programu nauczania oraz przy pomocy nauczyciela potrafi:
dokonać ogólnej analizy tekstu w oparciu o podane pytania
konstruować własne pytania
dokonać korelacji wiadomości z tekstu i wiadomości z podręcznika
określić rodzaj źródła
6.Ocenę “dopuszczający” otrzymuje uczeń, który korzystając z krótkiego tekstu dostosowanego
do programu nauczania oraz przy pomocy nauczyciela potrafi:
-opowiedzieć treść tekstu
-odnieść treść do epoki w której powstał
-określić jego rodzaj.
7.Uczen, który nie spełni wymagań na ocenę “dopuszczający” otrzymuje stopień
“niedostateczny”.
Jeżeli uczeń opuści 60 % zajęć, będzie nieklasyfikowany z przedmiotu historii.
IX. Odwołanie ucznia od oceny semestralnej lub końcoworocznej: Odwołanie od tych ocen znajduje się w Wewnątrzszkolnym Ocenianiu.
opracował:
mgr Benedykt Chałupnik