Przedmiotowe Ocenianie z Chemii
Treść niniejszego dokumentu opracowana została z uwzględnieniem zapisów następujących aktów prawnych wyższego rzędu:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o Systemie Oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
- Szkolnego Oceniania ujętego w Statucie ZSO Nr 1 w Prudniku;
- Podstawa programowa dla liceum ogólnokształcącego z chemii.
Spis treści dokumentu:
- Przedmiotowe cele kształcenia i wychowania.
2. Cele stosowania oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.
3. Przedmiot i organizacja procesu oceniania.
4. Sposoby sprawdzania i oceniania postępów ucznia.
5. Gromadzenie i przekazywanie informacji o uczniu.
6. Ogólne kryteria ocen śródrocznych i klasyfikacyjnych. - Przedmiotowe cele kształcenia i wychowania.
Chemia jest przedmiotem mającym wychowywać w postawie proekologicznej świadomego użytkownika coraz większej liczby produktów naturalnych w różnym stopniu przetworzonych chemicznie, a także materiałów syntetycznych. Przedmiot chemia w szkole ma również na uwadze wykształcenie człowieka zdającego sobie sprawę zarówno z dobrodziejstw płynących z rosnącej chemizacji życia, jak i świadomego wszelkich zagrożeń wynikających z pojawienia się nadmiaru nowych materiałów. Zadaniem chemii, jako przedmiotu ogólnokształcącego w szkole ponadgimnazjalnej jest rozszerzenie wiadomości ucznia o budowie i właściwościach otaczających go substancji, możliwościach przemian tych substancji i prawach rządzących tymi przemianami.
Celem tego przedmiotu jest uczenie obserwowania otaczającego nas świata, umiejętności opisu zjawiska, wnioskowania na podstawie poczynionych obserwacji, logicznego myślenia i kojarzenia faktów.
Uczeń powinien nabywać umiejętności korzystania z informacji dostępnych w wielu źródłach, ale też selekcjonowania ich i stosowania przyswojonej wiedzy w życiu codziennym. Po ukończonej nauki w szkole ponadgimnazjalnej uczeń musi umieć dotrzeć do potrzebnej mu informacji i właściwie ją zinterpretować oraz zastosować, powinien także mieć świadomość, że źródłem sukcesu jest systematyczna praca.
W wyniku realizacji programu uczeń powinien w zakresie wiedzy i umiejętności:
- znać podstawowe pojęcia chemiczne,
- znać podstawy budowy materii i umieć je wykorzystywać do interpretacji otaczających go zjawisk,
- posługiwać się symboliką chemiczną w zakresie chemii organicznej i nieorganicznej,
- znać właściwości podstawowych związków chemicznych i umieć je odnieść do życia codziennego,
- wykonywać proste obliczenia stechiometryczne oraz obliczenia z zakresu stężeń molowego i procentowego,
- umieć posługiwać się pojęciem aktywności pierwiastka lub związku,
- umieć zaprojektować i wykonać proste doświadczenia chemiczne,
- umieć wyszukać potrzebne informacje w podręczniku lub innych dostępnych źródłach (prasa, radio, telewizja, Internet, programy komputerowe),
- umieć wykorzystać informacje dotyczące substancji chemicznych i świadomie się nimi posługiwać.
W wyniku realizacji programu uczeń powinien w zakresie postaw i zachowań:
- przestrzegać przepisów BHP podczas przeprowadzania laboratoryjnych lekcji chemii i eksperymentów,
- wykazywać dociekliwość poznawczą,
- świadomie dbać o swoje otoczenie i środowisko, prezentując postawę proekologiczną,
- dbać o własne zdrowie, jak też o zdrowie współpracujących z nim kolegów,
- szanować zdanie innych, ale też potrafić bronić własnych poglądów.
- Cele stosowania oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.
Ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych określonych podstawą programową oraz standardami wymagań egzaminacyjnych. W Liceum ocenianie z przedmiotu chemia uwzględnia dwa aspekty: dydaktyczny, który obejmuje sprawdzanie i ocenianie osiągniętych wiadomości i umiejętności ucznia oraz społeczno-wychowawczy, obejmujący udzielenie informacji zwrotnej uczniowi o jego zaangażowaniu i aktywności w procesie kształcenia.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów prowadzone jest systematycznie, co umożliwia nauczycielowi i uczniowi uzyskanie pełnej informacji o warunkach, przebiegu i wynikach procesu nauczania i uczenia się.
Podstawowe cele systemu:
- Informowanie ucznia o jego poziomie i czynionych postępach;
- Motywowanie do dalszej pracy;
- Dostarczenie informacji Rodzicom lub Prawnym Opiekunom;
- Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia metod pracy dydaktyczno-wychowawczej z uczniami.
- Przedmiot i organizacja procesu oceniania w I LO.
W Liceum ocenianiu na chemii podlegają następujące formy aktywności uczniowskiej:
sprawdziany pisemne obejmujące dział lub część działu (trwające nie dłużej niż jedną godzinę lekcyjną);
- kartkówki zapowiedziane obejmujące część działu lub jakiś jego najważniejszy fragment (czas trwania: 15-25 min.);
- kartkówki niezapowiedziane obejmujące materiał z maksymalnie trzech ostatnich zajęć (o czasie trwania nie przekraczającym 15 min);
- wypowiedzi ustne obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji;
- prace domowe;
- aktywność na lekcjach;
- zaangażowanie ucznia w naukę;
- praca w zespole;
- prace dodatkowe (np. referaty wygłaszane na lekcji lub oceniane przez nauczyciela, projekty, prezentacje na zadany temat);
- podejmowanie zmagań konkursowych na szczeblu szkolnym i pozaszkolnym.
Organizacja procesu sprawdzania i oceniania w Liceum obejmuje następujące etapy:
- Na początku roku szkolnego (do 30 września) nauczyciel zapoznaje uczniów danej klasy z treścią podstawy programowej, oraz z programem nauczania;
- Nauczyciel zapoznaje również uczniów danej klasy (w zależności od profilu nauczania) z wymaganiami programowymi i przedmiotowym ocenianiem zawierającym przedmiot, formy, zasady kontroli i sposób oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia;
- Powyższe czynności są dokumentowane stosownym wpisem do dziennika elektronicznego;
- Ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów odbywa się w skali stopniowej;
- Każda ocena jest jawna dla ucznia oraz dla jego Rodziców lub Prawnych Opiekunów;
- Nauczyciel uzasadnia każdą postawioną ocenę w formie ustnej, na prośbę ucznia uzasadnienie może mieć formę pisemną w zeszycie przedmiotowym;
- Dwa razy w roku nauczyciel uzasadnia ocenę ucznia w formie pisemnej przy wystawianiu oceny śródrocznej i końcoworocznej;
- Co najmniej na dwa tygodnie przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia o przewidywanej dla niego ocenie śródrocznej lub rocznej, dokonując tym samym stosownego wpisu w edzienniku ;
- Jeśli nauczyciel przewiduje dla ucznia semestralną lub końcoworoczną ocenę niedostateczną, bezzwłocznie informuje o tym Wychowawcę klasy, który jest zobowiązany przekazać ją Rodzicom lub Prawnym Opiekunom ucznia.
- Sposoby sprawdzania i oceniania postępów ucznia.
- Każdy sprawdzian pisemny całogodzinny jest przeprowadzany po zakończeniu danego działu materiału i zapowiedziany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem;
- Nauczyciel ma prawo zarządzić przed wyżej wymienionym sprawdzianem lekcję powtórzeniową obejmującą zagadnienia ujęte w sprawdzianie;
- Pisemne sprawdziany całogodzinne są obowiązkowe dla każdego ucznia w klasie;
- Uczeń, ma prawo do poprawienia sprawdzianu w terminie wyznaczonym przez nauczyciela w ciągu dwóch tygodni od oddania prac;
- Poprawie może podlegać każda niesatysfakcjonująca ucznia ocena z pracy pisemnej lub odpowiedzi ustnej (każda ocena z poprawy jest umieszczana w edzienniku lekcyjnym);
- O wyznaczenie terminu poprawy uczeń zabiega u nauczyciela samodzielnie;
- Jeżeli uczeń był nieobecny na sprawdzianie musi go napisać w ciągu dwóch tygodni, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela;
- W przypadku nienapisania obowiązkowego sprawdzianu w dodatkowym terminie wyznaczonym przez uczącego, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną;
- Uczeń ma prawo wglądu do swojej pracy i zapoznanie się z popełnionymi błędami oraz do ewentualnych wyjaśnień swoich wątpliwości w tym temacie przez nauczyciela;
- Czas sprawdzania prac pisemnych przez nauczyciela powinien zakończyć się wpisaniem oceny do edziennika i nie przekraczać dwóch tygodni od dnia pisania sprawdzianu (z wyłączeniem dłuższej nieobecności nauczyciela lub zespołu klasowego);
- Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji;
- Przy odpowiedzi w ramach lekcji powtórzeniowych obowiązują zagadnienia z całego działu;
- Krótkie kartkówki (do 15 minut) obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji mogą ale nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela;
- Prace domowe są obowiązkowe;
- Za krótkie odpowiedzi ustne, aktywność na lekcjach, umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, współpracę w zespole, udział w dyskusjach prowadzących do wyciągania wniosków uczeń może otrzymywać plusy lub minusy. Zostają one zamienione na ocenę bardzo dobrą w przypadku pięciu plusów lub niedostateczną w przypadku pięciu minusów (liczba plusów lub minusów na ocenę bardzo dobrą lub niedostateczną może być przedmiotem bardziej szczegółowych ustaleń na linii nauczyciel – klasa);
- Prace dodatkowe (jeśli nie są obowiązkowe dla każdego ucznia): referaty, plansze, rysunki, wykresy, plakaty, prezentacje multimedialne oceniane są w skali ocen – celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny lub w postaci plusów;
- Prace dodatkowe w postaci referatów, plakatów lub prezentacji jeśli są obowiązkowe dla każdego ucznia w klasie są oceniane według standardowej obowiązującej skali ocen z oceną niedostateczną włącznie;
- Ocena semestralna i końcoworoczna określana jest na podstawie ocen cząstkowych, przy czym największe znaczenie przy jej ustalaniu mają oceny ze sprawdzianów, w drugiej kolejności są odpowiedzi ustne i kartkówki. Pozostałe oceny są wspomagające;
- Przy ustalaniu oceny semestralnej lub końcoworocznej z chemii nie stosowane są żadne rodzaje średnich z ocen cząstkowych uzyskanych za okres pracy ucznia.
- Gromadzenie i przekazywanie informacji o uczniu.
- Oceny cząstkowe, uzyskiwane przez ucznia są na bieżąco wpisywane do dziennika elektronicznego i uzasadniane w formie ustnej;
- Nauczyciel przedmiotu prowadzi konsultacje dla rodziców, podczas których może udzielić dodatkowych, ustnych informacji o postępach ucznia w nauce;
- Termin konsultacji jest ustalany na początku roku szkolnego i podawany do wiadomości uczniów i rodziców;
- Nauczyciel przedmiotu, na wniosek rodziców, informuje ich o postępach ucznia w nauce podczas spotkań z rodzicami i wywiadówek, odbywających się wg harmonogramu podawanego corocznie w organizacji roku szkolnego Liceum Ogólnokształcącego.
- Kryteria oceniania prac pisemnych.
W przypadku sprawdzianów pisemnych przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cząstkowe według kryteriów ujętych w tabeli:
PROGRAM PODSTAWOWY |
PROGRAM ROZSZERZONY |
POWTÓRZENIA MATURALNE |
100%-86% bardzo dobry |
100%-92% bardzo dobry |
100%-85% bardzo dobry |
- Ogólne kryteria ocen śródrocznych i klasyfikacyjnych.
Oceny klasyfikacyjne śródrocznej i końcoworocznej ustala się według następującej skali: - a) Stopień celujacy – cel; (6)
b) Stopień bardzo dobry – bdb; (5)
c) Stopień dobry – db; (4)
d) Stopień dostateczny – dst; (3)
e) Stopień dopuszczający – dop; (2)
f) Stopień niedostateczny – ndst; (1)
Oceny klasyfikacyjne śródroczne i końcoworoczne ustalane są na podstawie ocen bieżących z co najmniej dwóch różnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności w jednym semestrze.
Klasyfikacja śródroczna i końcoworoczna odbywa się na podstawie co najmniej trzech ocen bieżących, a w przypadku zajęć realizowanych w wymiarze trzech lub czterech godzin tygodniowo co najmniej czterech w semestrze.
Ocena celująca (obejmuje też wymagania na niższe stopnie)
Otrzymuje ją uczeń, który ma w pełni opanowaną wiedzę programową. Posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania. Stosuje wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych). Formułuje problemy oraz dokonuje analizy i syntezy nowych zjawisk. Proponuje rozwiązania nietypowe. Samodzielnie potrafi interpretować, analizować problemy i procesy chemiczne oraz wyciągać logiczne wnioski. Rozwija samodzielnie i twórczo własne uzdolnienia oraz zainteresowania. Odznacza się dużą aktywnością na lekcjach. Wykorzystuje różne źródła informacji oraz wiedzę z różnych dziedzin nauki. Podejmuje się chętnie uczestnictwa w konkursach i olimpiadach chemicznych i osiąga w nich sukcesy na szczeblu wyższym niż szkolny. Swobodnie operuje językiem chemicznym.
Ocena bardzo dobra (obejmuje też wymagania na niższe stopnie)
Otrzymuje ją uczeń, który w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności określone w programie. Stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów i zadań w nowych sytuacjach. Wykazuje dużą samodzielność i bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł wiedzy, np. układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, encyklopedii, Internetu. Samodzielnie potrafi interpretować oraz analizować problemy i procesy chemiczne. Posługuje się różnymi źródłami informacji oraz wiedzą z różnych dziedzin nauki. Biegle pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych oraz samodzielnie rozwiązuje zadania obliczeniowe o dużym stopniu trudności. Chętnie i z zaangażowaniem podejmuje się prac dodatkowych. Wykazuje się dużą aktywnością na lekcjach, swobodnie operuje językiem chemicznym.
Ocena dobra (obejmuje też wymagania na niższe stopnie)
Otrzymuje ją uczeń, który w zakresie wiedzy programowej ma niewielkie braki. Opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone w programie. Poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów. Potrafi dostrzegać zależności przyczynowo-skutkowe. Korzysta z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic i innych źródeł wiedzy chemicznej. Pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych. Samodzielnie rozwiązuje zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności. Posługuje się językiem chemicznym i wykazuje się aktywnością na lekcjach.
Ocena dostateczna (obejmuje też wymagania na niższe stopnie)
Otrzymuje ją uczeń, który opanował w podstawowym zakresie te wiadomości i umiejętności określone w programie, które są konieczne do dalszego kształcenia. Z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności przy rozwiązywaniu typowych zadań i problemów. Z pomocą nauczyciela korzysta ze źródeł wiedzy, takich jak: układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice. Z pomocą nauczyciela pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych oraz rozwiązuje zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności Nie zawsze potrafi łączyć zagadnienia chemiczne w logiczne ciągi i dokonywać ujęć problemowych. Podejmuje próby wykonywania zadań, aktywność na lekcjach pojawia się rzadko.
Ocena dopuszczająca
Otrzymuje ją uczeń, który opanował konieczne wiadomości i umiejętności. Ma pewne braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych w programie, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia. Przy biernej postawie na lekcjach wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany potrafi przy pomocy nauczyciela odtworzyć proste polecenia. Z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności. Z pomocą nauczyciela bezpiecznie wykonuje bardzo proste eksperymenty chemiczne, pisze proste wzory chemiczne i równania chemiczne.
Ocena niedostateczna
Otrzymuje ją uczeń, który wykazuje bardzo duże braki w zakresie wiedzy podstawowej. Nie opanował tych wiadomości i umiejętności określonych w programie, które są konieczne do dalszego kształcenia. Nie rozumie prostych poleceń, nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i prostych równań chemicznych. Wykazuje brak systematyczności i chęci do nauki.
- Szczegółowe wymagania edukacyjne na oceny najniższe.
Ocena dopuszczająca
1. Uczeń powinien rozumieć znaczenie podstawowych pojęć chemicznych i podać ich definicje;
2. Uczeń potrafi wypowiadać się w podstawowych formach prac pisemnych takich jak: kartkówki, referaty i formie ustnej;
3. Uczeń przyswaja wiadomości przekazywane na lekcjach i w związku z tym:
- Prowadzi zeszyt uczniowski, ma podręcznik i zbiór zadań;
- Notuje uwagi prowadzącego;
- Potrafi posługiwać się układem okresowym pierwiastków i tablicami chemicznymi;
- Uczeń zna i poprawnie stosuje podstawową symbolikę chemiczną, potrafi zapisać proste równania reakcji chemicznej, proste wzory związków nieorganicznych i organicznych, zna zasady tworzenia nazw systematycznych podstawowych substancji chemicznych, rozpoznaje typy związków nieorganicznych i organicznych na podstawie znajomości cech budowy związku i obecnych grup funkcyjnych;
5. Uczeń potrafi rozwiązywać proste zadania chemiczne stosując:
- Pojęcie mola, masy molowej i objętości molowej;
- Uczeń zna wzory i wykonuje proste obliczenia chemiczne dotyczące stężenia procentowego i molowego roztworów wodnych;
- Uczeń zna najważniejsze właściwości fizyczne i chemiczne poznanych na lekcjach substancji nieorganicznych i organicznych i potrafi je poprzeć Za pomocą prostych równań chemicznych.
Ocena niedostateczna
A. Uczeń nie umie zdefiniować podstawowych pojęć chemicznych, nie rozumie prostych poleceń nauczyciela; - Uczeń nie potrafi wypowiadać się w formie pisemnej ani ustnej, nawet w odtwórczy sposób;
- Uczeń nie przyswaja wiadomości przekazywanych na lekcjach;
- Uczeń prowadzi systematycznie notatek, a praca z podręcznikiem sprawia mu realny problem;
- Uczeń nie zna i nie stosuje podstawowej symboliki i nomenklatury chemicznej;
- Uczeń ma problemy z zapisaniem i uzgadnianiem prostych równań reakcji chemicznych;
- Uczeń nie rozpoznaje typów związków nieorganicznych i organicznych;
- Korzystanie z układu okresowego pierwiastków i tablic chemicznych sprawia mu duże trudności;
- Nie potrafi posługiwać się podstawowymi technikami obliczeniowymi w chemii – proste zadania w oparciu o pojęcie mola i stężeń roztworów.
- Szczegółowe kryteria na pozostałe oceny szkolne umieszczone są na tablicach w pracowni chemicznej, do których mają wgląd uczniowie i ich rodzice.
Nauczyciele chemii
mgr Jadwiga Harasymowicz
mgr Maria Boczarska